Jak przebiega postępowanie w sprawie o dozór elektroniczny, a ściślej: udzielenie zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w tym systemie? Krok po kroku opisuję całą procedurę.
Wniosek
Postępowanie wszczynane jest na wniosek, który może zostać złożony przez:
- skazanego,
- obrońcę skazanego,
- prokuratora,
- sądowego kuratora zawodowego lub
- dyrektora zakładu karnego.
Wniosek składa się na piśmie do sądu penitencjarnego. Sądem penitencjarnym jest sąd okręgowy. Jeśli chodzi o właściwość miejscową, to właściwy jest ten sąd penitencjarny, w którego okręgu przebywa skazany.
Wniosek musi zawierać uzasadnienie. W uzasadnieniu należy wskazać wszystkie okoliczności, od których zależy udzielenie zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego. Warunki te opisałem w artykule: Dozór elektroniczny – jakie warunki trzeba spełnić?
Ponadto do wniosku należy dołączyć pisemne zgody pełnoletnich osób zamieszkujących wspólnie ze skazanym.
Sprawdzenie warunków technicznych
Gdy wniosek wpłynie do sądu, jedną z pierwszych czynności dokonywanych przez sąd jest ustalenie, czy nie istnieją przeszkody techniczne, które uniemożliwiałyby uwzględnienie wniosku. Dlatego też sąd żąda nadesłania stosownych informacji od podmiotu dozorującego. Informacje te podmiot dozorujący przesyła po sprawdzeniu warunków w miejscu, w którym miałaby być wykonywana kara pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.
Może się okazać, że udzieleniu zezwolenia na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego staną na przeszkodzie warunki techniczne, a ściślej: ich brak. W takim wypadku sędzia penitencjarny pozostawia wniosek bez rozpoznania.
Posiedzenie sądu
Posiedzenie sądu penitencjarnego może odbyć się albo w zakładzie karnym albo w sądzie. Pierwsza sytuacja dotyczy skazanego, który odbywa już karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym. Wówczas posiedzenie sądu penitencjarnego odbywa się w tym zakładzie, w którym skazany przebywa. W przypadku skazanego pozostającego na wolności – posiedzenie odbywa się w sądzie okręgowym.
Przed wydaniem postanowienia o udzieleniu skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, sąd penitencjarny wysłuchuje skazanego lub jego obrońcę. Jeżeli istnieją dodatkowe argumenty na korzyść skazanego, które nie zostały zawarte we wniosku, to jest właściwy moment na ich podniesienie. Często też sąd wysłuchując skazanego bada, jaki jest jego stosunek do popełnionych czynów, czy widać u skazanego skruchę, refleksję, itp.
W posiedzeniu sądu, którego przedmiotem jest udzielenie zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego, obowiązkowo bierze udział prokurator.
Rozstrzygnięcie sądu
Sąd rozstrzyga sprawę o udzieleniu skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego wydając postanowienie. Postanowienie powinno zostać wydane w terminie 30 dni od wpływu wniosku do sądu.
Jeśli postanowienie sądu penitencjarnego będzie niekorzystne (sąd odmówi udzielenia zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w SDE), przysługuje na nie zażalenie. Zażalenie składa się do sądu wyższej instancji, za pośrednictwem sądu, który odmówił udzielenia zgody na dozór elektroniczny.
Ponowny wniosek skazanego lub jego obrońcy o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, złożony w tej samej sprawie przed upływem 3 miesięcy od dnia wydania postanowienia o odmowie udzielenia zezwolenia, pozostawia się bez rozpoznania.
Dozór elektroniczny – postępowanie w razie udzielenia zezwolenia
Jeżeli sąd udzieli skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, w postanowieniu rozstrzygającym sprawę:
- określa miejsce, czas, rodzaj lub sposób wykonywania nałożonych obowiązków oraz rodzaj podlegających zainstalowaniu środków technicznych, a ponadto:
- wyznacza termin i określa sposób zgłoszenia przez skazanego podmiotowi dozorującemu gotowości do zainstalowania rejestratora stacjonarnego lub przenośnego lub nadajnika.