Kiedy skazanie ulega zatarciu?

Zatarcie skazania
Zatarcie skazania

To, że zostałeś skazany za przestępst­wo, nie oznacza, że będzie się to za Tobą ciągnęło do koń­ca życia. W więk­szoś­ci przy­pad­ków, po upły­wie określonego cza­su lub spełnie­niu określonych przesłanek – skazanie uważa się za niebyłe, a wpis o skaza­niu usuwa z rejestru skazanych. To właśnie nazy­wamy „zatar­ciem skaza­nia”. Po ilu lat­ach następu­je zatar­cie skaza­nia? Zależy przede wszys­tkim od tego, jaka kara została orzec­zona wobec skazanego.

Skazanie na karę pozbawienia wolności

Okres, który musi upłynąć, by doszło do zatar­cia skaza­nia najdłuższy jest oczy­wiś­cie w przy­pad­ku kary pozbaw­ienia wol­noś­ci. Doty­czy to zarówno kary ter­mi­nowej (wymierzanej w lat­ach i miesią­cach – od 1 miesią­ca do 15 lat), jak i kary 25 lat pozbaw­ienia wol­noś­ci oraz doży­wot­niego pozbaw­ienia wol­noś­ci. Pamię­tać bowiem należy, że te dwie ostat­nie kary zgod­nie z kodek­sem karnym stanow­ią odręb­ny rodzaj kary.

Gen­er­al­nie, w przy­pad­ku każdej kary pozbaw­ienia wol­noś­ci (a więc ter­mi­nowej, 25 lat pozbaw­ienia wol­noś­ci i doży­wot­niego pozbaw­ienia wol­noś­ci), zatar­cie skaza­nia następu­je z upły­wem 10 lat. Okres ten należy liczyć:

  • w odniesie­niu do kary ter­mi­nowego pozbaw­ienia wol­noś­ci i kary 25 lat pozbaw­ienia wol­noś­ci: od wyko­na­nia lub darowa­nia kary albo przedawnienia jej wykonania
  • w odniesie­niu do kary doży­wot­niego pozbaw­ienia wol­noś­ci: od uzna­nia jej za wyko­naną, od darowa­nia kary albo od przedawnienia jej wyko­na­nia (w tym przy­pad­ku nie ma mowy o „wyko­na­niu kary”, albowiem z założe­nia kara ta ma być wykony­wana do koń­ca życia skazanego)

Jeżeli wymier­zona kara pozbaw­ienia wol­noś­ci nie przekracza­ła 3 lat – sąd może na wniosek skazanego zarządz­ić zatar­cie skaza­nia już po upły­wie 5 lat. Warunk­iem uwzględ­nienia wniosku jest to, by skazany w tym cza­sie przestrze­gał porząd­ku prawnego.

Skazanie na inne kary

Krót­sze ter­miny zatar­cia skaza­nia obow­iązu­ją dla kar łagod­niejszych. W przy­pad­ku kary ograniczenia wol­noś­ci będzie to ter­min 3‑letni. Ter­min ten liczy się od wyko­na­nia lub darowa­nia kary albo od przedawnienia jej wykonania.

Jeszcze krót­szy jest ter­min zatar­cia skaza­nia w razie skaza­nia na grzy­wnę. W takim wypad­ku zatar­cie skaza­nia następu­je z mocy prawa z upły­wem roku od wyko­na­nia lub darowa­nia kary albo od przedawnienia jej wykonania.

Zatarcie skazania w razie odstąpienia od wymierzenia kary

Ist­nieją sytu­acje, w których sąd może odstąpić od wymierzenia kary. W takim przy­pad­ku mimo wszys­tko mamy jed­nak do czynienia z wyrok­iem skazującym. 

Skazanie, w razie odstąpi­enia od wymierzenia kary, ule­ga zatar­ciu z mocy prawa z upły­wem roku od wyda­nia pra­wom­oc­nego orzeczenia.

Zatarcie skazania a środki karne

Należy pamię­tać, że samo wyko­nanie kary to nie wszys­tko. Cza­sa­mi sąd orze­ka także środek karny, przepadek lub środek kom­pen­sacyjny. W takim wypad­ku zatar­cie skaza­nia nie może nastąpić przed jego wyko­naniem, darowaniem albo przedawnie­niem jego wyko­na­nia. Zatar­cie skaza­nia nie może nastąpić również przed wyko­naniem środ­ka zabezpieczającego.

Zatarcie skazania przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary

W przy­pad­ku orzeczenia kary pozbaw­ienia wol­noś­ci z warunk­owym zaw­iesze­niem jej wyko­na­nia, skazanie ule­ga zatar­ciu z upły­wem 6 miesię­cy. Ter­min ten liczy się od zakończenia okre­su pró­by. W takim wypad­ku zatar­cie skaza­nia następu­je z mocy prawa.

Skazanie niepodlegające zatarciu

Jest jeden przy­padek, w którym skazanie nie podle­ga zatar­ciu. Chodzi o przestępst­wo prze­ci­wko wol­noś­ci sek­su­al­nej i oby­cza­jnoś­ci, jeżeli pokrzy­wd­zony był mało­let­nim poniżej lat 15. W tym wypad­ku skazanie nie podle­ga zatar­ciu, jeżeli została orzec­zona kara pozbaw­ienia wol­noś­ci bez warunk­owego zaw­ieszenia jej wykonania.

Opublikowano
Umieszczono w kategoriach: Kodeks karny